Kalbiniz Çok mu Hızlı Atıyor?
Görüldüğü kişilerin kalp krizi geçirme oranı normal insanlara göre çok daha yüksek olan, kalbin atım sayısının 100'ün üstünde olmasına taşikardi deniliyor. Sigara, alkol, kafein tükemi, uykusuzluk veya stres taşikardinin oluşmasına neden olan faktörlerin başında geliyor.VKV Amerikan Hastanesi'nden Uzman Kardiyolog Alpaslan Eryılmaz'ın verdiği bilgilere göre, kalbin hızı, bir dakika içindeki atım sayısıyla belirleniyor. Bu hızın normal değerleri, yaşa bağlı olarak değişiyor. Yeni doğan bir çocuk için bu değerler 100 ile 140 iken; yetişkinlerdeki normal değerler 60 ile 100 arasında değişiyor. Kalbin atım sayısının 60'ın altında olmasına bradikardi, 100'ün üstünde atmasına ise taşikardi deniliyor.
Çarpıntıyla Karıştırmayın...
Bir de çarpıntı (tıp dilinde palpitasyon) terimi vardır ki bunu taşikardi terimiyle karıştırmamak gerekiyor. Çarpıntıda, kalp atışları hastanın kendisi tarafından hissedilebiliyor. Çarpıntı sırasında kalbin atım sayısı düşük (bradikardi), normal veya fazla (taşikardi) olabiliyor. Taşikardisi olan kişiler genellikle çarpıntıdan da şikayet ediyor. Yani her taşikardiye çarpıntı, her çarpıntıya taşikardi eşlik etmeyebiliyor. Bazen, kalbin anormal atımları, terleme hissi veya çarpıntı şeklinde tarif edilebiliyor.
Taşikardinin Sebepleri Neler?
Taşikardi, herhangi bir hastalığa veya sebebe bağlı olarak ortaya çıkabildiği gibi, doğrudan sadece kalple ilgili olarak da ortaya çıkabilir. Vücudun kan ve oksijen gereksiniminin arttığı egzersiz durumunda kalp normal olarak hızlanır ve fizyolojik bir taşikardi meydana gelir. Hatta vücutta, yine kan ve oksijen gereksinimini arttıran korku, kansızlık, ateş (Ateşin 1°C artması, kalbin dakikadaki hızını 20 artırır), troid bezinin aşırı çalışması gibi hastalıklar nedeni ile de taşikardi oluşur ve burda yine fizyolojik taşikardi söz konusudur. Çünkü ortada kalpten kaynaklanan bir hastalık yoktur. Vücudun ihtiyacı artmıştır ve kalbin sinüs düğümüde kalbi hızlı çalıştırmaktadır.Bir de doğrudan kalple ilgili olarak ortaya çıkan taşikardiler vardır ki, bunlar genellikle kalp hastalıklarıyla ilgilidirler. (Damar sertliğine bağlı koroner yetersizlikleri, kalp yetersizlikleri, kalp iltihapları ve sebebi bulunmayan haller)Taşikardi 30 saniyeden uzun sürüyorsa kendiliğinden düzelse bile “sürekli taşikardi”, 30 saniyeden kısa sürüyorsa ve arada normale dönüyorsa -sık sık tekrarlasa bile- “süreksiz taşikardi” olarak isimlendirilir. Ritm bozukluğunun hayati tehdit etmesi açısından bir göstergedir.Kalpte ritm bozukluğu yapan kalbe ait hastalıklar ve kalp dışı nedenler aşağıdaki gibidir:
• Daha önce geçirilmiş kalp krizi veya ateroskleroz• Kalp hasarı veya doğumsal kalp hastalığı ( Uzun QT sendromu )• Kalp yapısının veya fonksiyonlarının bozulması, kardiomiyopati (kalp kasının anormal olarak genişlemesi, kalınlaşması, sertleşmesi) veya kapak hastalığı • İlaçların etkisi
Aritminin diğer nedenleri ise kalple ilişkili değildir. Bunlar;
• Ciddi stres• Kafein tüketimi(çikolata da dahil)• Alkol tüketimi• Sigara• Öksürük, soğuk algınlığı, kilo vermek için reçetesiz satılan ilaçlar.• Bazı uyuşturucular (Kokain gibi)• Uykusuzluk
Hangi Yaşlarda Görülür?
Anne karnındaki dönem de dahil olmak üzere aritmi hemen her yaşta görülür. Ancak atriyal fibrilasyon gibi bazı aritmiler ileri yaşlarda ventriküler taşikardi ve ventriküler taşikardi gibi aritmiler kalp krizi geçirenlerde daha sık görülür.
Taşikardinin Belirtileri Neler? Doğrudan kalple ilgili taşikardiler zaman zaman nöbetler halinde ortaya çıkar. Birkaç saniye sürebilği gibi, saatlerce, hatta günlerce de sürebilir. Bu taşikardilerin kalbin kulakçıklarından veya karıncıklarından kaynaklanmalarına bağlı olarak değişik tipleri vardır. Bunların tedavileri tiplerine göre değişiklik gösterir. En tehlikeli olanı, Ventüküler taşikardi denilen karıncıktan kaynaklanan bir tipi olup hemen müdahale edilmezse hasta ölebilir. Aritminin belirtileri kişiden kişiye ve anormalliğin kaynağına göre değişir.Bazı kişilerde hiç belirti görülmez. Yani hasta herhangi bir anormallik hissetmez ama aritmi vardır. Ancak sıklıkla hissedilen belirtiler şunlardır;
• Çarpıntı• Göz kararması , yorgunluk, bayılma ( kalpten beyne ve vücuda yeterli kan gitmemesine bağlı)• Özellikle yaşlı kişilerde nedeni anlaşılamayan düşmeler• Angina (göğüs ağrısı,baskı hissi )• Nefes darlığı (dispne )• Ciddi durumlarda kalp durması ve ani ölüm görülebilir.
Geri Dönüşümsüz Hasarları Önlemek İçin...
Aritmi tanısını koymak çok önemlidir. Çünkü uzun süreli tanı konmamış artmiler zamanla kalpte geri dönüşümsüz hasara yol açarlar. Bundan dolayı eğer bir kişi kalbinde çarpıntı hissediyorsa zaman kaybetmeden bir kardiyoloğa başvurmalıdır. Aritmi tanısı koymak için Elektrokardiogram (EKG) veya Kalp Kateterizasyonu gibi test ve tetkikler yapılmalıdır.Tedavi metodu ise aritminin cinsine ve ciddiyetine göre değişir. Kalp dışı sebeplere bağlı taşikardiler, altta yatan sebep düzelmedikçe devam ederler. Onun için bu tür taşikardilerin tedavisi, buna sebep olan hastalığın tedavisiyle mümkündür. Mesela, kansızlığa bağlı taşikardide kansızlık düzeltilmedikçe taşikardi de düzeltilemez. Öncelikle bir Kardiyoloji Uzmanı değerlendirilmesi önerilir. Çünkü hayatı tehdit edici çarpıntılar kardiyak kökenli olanlardır. Kardiyak nedenler ekarte edilince diğer nedenler tespit edilerek, ilgili uzmanlık tarafından gerekli tedavisi yapılır. Bir çok süreksiz aritmiler yaşam şeklini değiştirmek dışında tedaviye ihtiyaç duymazlar.
Görüldüğü kişilerin kalp krizi geçirme oranı normal insanlara göre çok daha yüksek olan, kalbin atım sayısının 100'ün üstünde olmasına taşikardi deniliyor. Sigara, alkol, kafein tükemi, uykusuzluk veya stres taşikardinin oluşmasına neden olan faktörlerin başında geliyor.VKV Amerikan Hastanesi'nden Uzman Kardiyolog Alpaslan Eryılmaz'ın verdiği bilgilere göre, kalbin hızı, bir dakika içindeki atım sayısıyla belirleniyor. Bu hızın normal değerleri, yaşa bağlı olarak değişiyor. Yeni doğan bir çocuk için bu değerler 100 ile 140 iken; yetişkinlerdeki normal değerler 60 ile 100 arasında değişiyor. Kalbin atım sayısının 60'ın altında olmasına bradikardi, 100'ün üstünde atmasına ise taşikardi deniliyor.
Çarpıntıyla Karıştırmayın...
Bir de çarpıntı (tıp dilinde palpitasyon) terimi vardır ki bunu taşikardi terimiyle karıştırmamak gerekiyor. Çarpıntıda, kalp atışları hastanın kendisi tarafından hissedilebiliyor. Çarpıntı sırasında kalbin atım sayısı düşük (bradikardi), normal veya fazla (taşikardi) olabiliyor. Taşikardisi olan kişiler genellikle çarpıntıdan da şikayet ediyor. Yani her taşikardiye çarpıntı, her çarpıntıya taşikardi eşlik etmeyebiliyor. Bazen, kalbin anormal atımları, terleme hissi veya çarpıntı şeklinde tarif edilebiliyor.
Taşikardinin Sebepleri Neler?
Taşikardi, herhangi bir hastalığa veya sebebe bağlı olarak ortaya çıkabildiği gibi, doğrudan sadece kalple ilgili olarak da ortaya çıkabilir. Vücudun kan ve oksijen gereksiniminin arttığı egzersiz durumunda kalp normal olarak hızlanır ve fizyolojik bir taşikardi meydana gelir. Hatta vücutta, yine kan ve oksijen gereksinimini arttıran korku, kansızlık, ateş (Ateşin 1°C artması, kalbin dakikadaki hızını 20 artırır), troid bezinin aşırı çalışması gibi hastalıklar nedeni ile de taşikardi oluşur ve burda yine fizyolojik taşikardi söz konusudur. Çünkü ortada kalpten kaynaklanan bir hastalık yoktur. Vücudun ihtiyacı artmıştır ve kalbin sinüs düğümüde kalbi hızlı çalıştırmaktadır.Bir de doğrudan kalple ilgili olarak ortaya çıkan taşikardiler vardır ki, bunlar genellikle kalp hastalıklarıyla ilgilidirler. (Damar sertliğine bağlı koroner yetersizlikleri, kalp yetersizlikleri, kalp iltihapları ve sebebi bulunmayan haller)Taşikardi 30 saniyeden uzun sürüyorsa kendiliğinden düzelse bile “sürekli taşikardi”, 30 saniyeden kısa sürüyorsa ve arada normale dönüyorsa -sık sık tekrarlasa bile- “süreksiz taşikardi” olarak isimlendirilir. Ritm bozukluğunun hayati tehdit etmesi açısından bir göstergedir.Kalpte ritm bozukluğu yapan kalbe ait hastalıklar ve kalp dışı nedenler aşağıdaki gibidir:
• Daha önce geçirilmiş kalp krizi veya ateroskleroz• Kalp hasarı veya doğumsal kalp hastalığı ( Uzun QT sendromu )• Kalp yapısının veya fonksiyonlarının bozulması, kardiomiyopati (kalp kasının anormal olarak genişlemesi, kalınlaşması, sertleşmesi) veya kapak hastalığı • İlaçların etkisi
Aritminin diğer nedenleri ise kalple ilişkili değildir. Bunlar;
• Ciddi stres• Kafein tüketimi(çikolata da dahil)• Alkol tüketimi• Sigara• Öksürük, soğuk algınlığı, kilo vermek için reçetesiz satılan ilaçlar.• Bazı uyuşturucular (Kokain gibi)• Uykusuzluk
Hangi Yaşlarda Görülür?
Anne karnındaki dönem de dahil olmak üzere aritmi hemen her yaşta görülür. Ancak atriyal fibrilasyon gibi bazı aritmiler ileri yaşlarda ventriküler taşikardi ve ventriküler taşikardi gibi aritmiler kalp krizi geçirenlerde daha sık görülür.
Taşikardinin Belirtileri Neler? Doğrudan kalple ilgili taşikardiler zaman zaman nöbetler halinde ortaya çıkar. Birkaç saniye sürebilği gibi, saatlerce, hatta günlerce de sürebilir. Bu taşikardilerin kalbin kulakçıklarından veya karıncıklarından kaynaklanmalarına bağlı olarak değişik tipleri vardır. Bunların tedavileri tiplerine göre değişiklik gösterir. En tehlikeli olanı, Ventüküler taşikardi denilen karıncıktan kaynaklanan bir tipi olup hemen müdahale edilmezse hasta ölebilir. Aritminin belirtileri kişiden kişiye ve anormalliğin kaynağına göre değişir.Bazı kişilerde hiç belirti görülmez. Yani hasta herhangi bir anormallik hissetmez ama aritmi vardır. Ancak sıklıkla hissedilen belirtiler şunlardır;
• Çarpıntı• Göz kararması , yorgunluk, bayılma ( kalpten beyne ve vücuda yeterli kan gitmemesine bağlı)• Özellikle yaşlı kişilerde nedeni anlaşılamayan düşmeler• Angina (göğüs ağrısı,baskı hissi )• Nefes darlığı (dispne )• Ciddi durumlarda kalp durması ve ani ölüm görülebilir.
Geri Dönüşümsüz Hasarları Önlemek İçin...
Aritmi tanısını koymak çok önemlidir. Çünkü uzun süreli tanı konmamış artmiler zamanla kalpte geri dönüşümsüz hasara yol açarlar. Bundan dolayı eğer bir kişi kalbinde çarpıntı hissediyorsa zaman kaybetmeden bir kardiyoloğa başvurmalıdır. Aritmi tanısı koymak için Elektrokardiogram (EKG) veya Kalp Kateterizasyonu gibi test ve tetkikler yapılmalıdır.Tedavi metodu ise aritminin cinsine ve ciddiyetine göre değişir. Kalp dışı sebeplere bağlı taşikardiler, altta yatan sebep düzelmedikçe devam ederler. Onun için bu tür taşikardilerin tedavisi, buna sebep olan hastalığın tedavisiyle mümkündür. Mesela, kansızlığa bağlı taşikardide kansızlık düzeltilmedikçe taşikardi de düzeltilemez. Öncelikle bir Kardiyoloji Uzmanı değerlendirilmesi önerilir. Çünkü hayatı tehdit edici çarpıntılar kardiyak kökenli olanlardır. Kardiyak nedenler ekarte edilince diğer nedenler tespit edilerek, ilgili uzmanlık tarafından gerekli tedavisi yapılır. Bir çok süreksiz aritmiler yaşam şeklini değiştirmek dışında tedaviye ihtiyaç duymazlar.
Bunlar;
• Kahve alımını azaltmak veya kesmek•
• Kahve alımını azaltmak veya kesmek•
*Alkol kullanmamak.
*Sigarayı bırakmak•
Belirli ilaçlardan kaçınmak ( grip ilaçları gibi)
• Stres kontrol etme teknikleri kullanmak
• Betabloker, kalsiyum kanal blokerleri, veya digoksin adı verilen ilaçlar hastalara yazılabilir.
Ciddi durumlarda antiaritmik ilaçlar önerilebilir. Bu ilaçlar aritmiye yol açabilecek ciddi yan etkilerinden dolayı dikkatli kullanılmalıdır. Bundan dolayı bu ilaçları alan kişilere nasıl alması gerektiği dikkatli bir şekilde öğretilmelidir.Aritmilerin genellikle kalbin çalışma düzenini bozduğu için kalp durması veya kalp yetersizliği yaparak hayatı tehdit eder. Ancak atriyal fibrilasyon gibi bazı aritmiler sırasında kalbin içinde pıhtı oluşup daha sonra buradan kopan pıhtıların beyin ve kalp damarlarını tıkama riski vardır. Bu riskin mevcut olduğu hastalar sürekli kan sulandırıcı ilaç almak zorundadır. Atriyal fibrilasyon gibi bazı aritmilerin hayati tehlikesi düşük olup ayaktan tedavi edilebilirken ventriküler taşikardi gibi kalbin karıncıklarından kaynaklanan aritmiler hastaneye yatırılarak tedavi edilmelidir. Bir çok aritmisi olan hasta normal bir hayat sürdürür. Bundan dolayı başdönmesi veya bayılma gibi belirtiler varsa zaman kaybetmeden doktora başvurmak gerekir.
Ciddi durumlarda antiaritmik ilaçlar önerilebilir. Bu ilaçlar aritmiye yol açabilecek ciddi yan etkilerinden dolayı dikkatli kullanılmalıdır. Bundan dolayı bu ilaçları alan kişilere nasıl alması gerektiği dikkatli bir şekilde öğretilmelidir.Aritmilerin genellikle kalbin çalışma düzenini bozduğu için kalp durması veya kalp yetersizliği yaparak hayatı tehdit eder. Ancak atriyal fibrilasyon gibi bazı aritmiler sırasında kalbin içinde pıhtı oluşup daha sonra buradan kopan pıhtıların beyin ve kalp damarlarını tıkama riski vardır. Bu riskin mevcut olduğu hastalar sürekli kan sulandırıcı ilaç almak zorundadır. Atriyal fibrilasyon gibi bazı aritmilerin hayati tehlikesi düşük olup ayaktan tedavi edilebilirken ventriküler taşikardi gibi kalbin karıncıklarından kaynaklanan aritmiler hastaneye yatırılarak tedavi edilmelidir. Bir çok aritmisi olan hasta normal bir hayat sürdürür. Bundan dolayı başdönmesi veya bayılma gibi belirtiler varsa zaman kaybetmeden doktora başvurmak gerekir.
Elektroşok Ne Zaman Uygulanmalıdır?
Taşikardi ister kalbin kulakçık kısmından ister karıncık kısmından kaynaklansın eğer hastanın tansiyonun düşürmüşse veya hastanın nefes darlığı, göğüs ağrısı ve bayılma gibi belirtilere sebep oluyorsa vakit geçirilmeden elektroşokla düzeltmek gerekir. Yoğun bakım veya acil servis şartlarında tcrübeli doktorların nezaretinde gayet güvenli, hızlı ve çoğunlukla kesin bir tedavi şeklidir.
Ameliyat Gerekli mi?
Bazen ameliyatla tedavi yöntemleri tercih edilebilir. Kalp hızı çok yavaşladığında cildin altına yerleştirilen kalıcı kalp pilleri gerektiğinde kalbe elektrik uyarıları verilir. Kalp hızı çok arttığında, hızını düzelten otomatik elektroşok cihazları (ICD) hastanın göğsüne ameliyatla yerleştirilir. Bu cihazlar ventriküler fibrilasyon veya ventriküler taşikardi için tedavi edici özelliktedir. Aynı zamanda kalp pili özellikleri de vardır. Elektrofizyolojik çalışmada ise bacaktaki yada boyundaki kan damarlarından kalbe kateter gönderilir ve radiofrekans enerji verilerek aritmi oluşturan anormal alanlar yakılır. Bazı durumlarda bu yöntemle kesin tedavi sağlanır.
Tekrarlama Eğilimine Dikkat!
Aritmilerin büyük çoğunluğu tekrarlama eğilimindedir. Bu yüzden tedavi sonrası yıllarca bazı ilaçları kullanmak ve kardiyolog kontrolu altında olmak gerekir. Taşikardi'yi önlemek için kiloya dikkat etmek, sağlıklı beslenmek, düzenli spor yapmak, çay, kahve tüketimini azaltmak, sigara ve benzeri keyif verici maddelerden uzak durmak gerekir. Hatta ilerde kalp ve ritm bozukluğuna yol açabilecek yüksek tansiyon, yükek kolesterol ve şeker hastalığı gibi hastalıklar bu günden tedavi edilmelidir ki ritm bozukluğu için zemin oluşturmasınlar.
